ముఖ్యాంశాలు:
మేళకర్త రాగం: 16వ మేళకర్త రాగం.
జన్య రాగాలు: శ్రీరంజని, అరభి, మనోరంజని మొదలైన అనేక జన్య రాగాలు చక్రవకం నుండి ఉద్భవించాయి.
తాళ ప్రస్తారం: ఇది అన్ని తాళాలందు శ్రావ్యంగా వినిపిస్తుంది.
ఆరోహణం-అవరోహణం:
ఆరోహణం: స ర గ₃ మ₁ ప ధ₂ న₃ స
అవరోహణం: స న₃ ధ₂ ప మ₁ గ₃ ర స
స్వరస్థానాలు:
శుద్ధ ఋషభం (ర), అంతర గాంధారం (గ₃), శుద్ధ మధ్యమం (మ₁), చతుశ్రుత ధైవతం (ధ₂), కാകళి నిషాధం (న₃).
లక్షణాలు:
1. భావం: చక్రవకం సాధారణంగా వేగం, ఓజస్సు కలిగిన భావాన్ని వ్యక్తపరుస్తుంది.
2. రసాలు: దీని ప్రధాన రసాలు శాంతి, వీరం.
3. ప్రయోగం: దీని ద్వారా శ్రోతకు ఉల్లాసం, ప్రేరణ లభిస్తాయి.
ప్రధాన కృతులు:
ఎటుల బ్రోతువో త్యాగరాజా - త్యాగరాజ కృతి.
సుగుణములే - కృత్యానందన్.
చలనటము - పాపనాశం శివన్.
ప్రతిస్పందన:
ఇది ఆలాపనలలో చాలా శ్రావ్యంగా ఉంటుంది.
భక్తి సంగీతం మరియు జానపద గీతాలు ఈ రాగంలో పాడడం వల్ల శ్రోతల హృదయాలను సమ్మోహితులను చేస్తుంది.
సారాంశం:
చక్రవకం ఒక శ్రావ్యమైన, ఆనందభరిత రాగం. ఇది కర్ణాటక సంగీతంలో ప్రాధాన్యమున్న మేళకర్త రాగాలలో ఒకటి, మరింత ప్రశాంతతను అనుభవించాలనుకునే శ్రోతలకు ఆదర్శవంతమైనది.